Dnia 26 kwietnia 2023r. w Specjalnym Ośrodku Szkolno –Wychowawczym odbyła się XIX Konferencja metodyczna z cyklu „Oddziaływania terapeutyczne w pracy z uczniami z niepełnosprawnościami”. Współorganizatorem i realizatorem tego wydarzenia był również SCWEW w Białymstoku. Ważnym elementem konferencji były zajęcia modelowe pt. „Matematyka na wesoło” przeprowadzone przez panie Annę Minkiewicz i Krystynę Rapiej – nauczycielki edukacji wczesnoszkolnej w Specjalnym Ośrodku Szkolno- Wychowawczym w Białymstoku.
Zajęcia z uczniami klas I-III z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim były przeprowadzone bardzo ciekawie i inspirująco. W sposób modelowy nauczycielki wprowadzały uczniów w świat matematyki – liczenia, dodawania i odejmowania, dzielenia i mnożenia. Pomimo, że grupa uczniów była bardzo zróżnicowana pod względem umiejętności i możliwości, prowadzącym udało się zaktywizować i zmotywować do pracy każde dziecko. Poprzez zastosowanie różnorodnych form i metod pracy angażujących wszystkie zmysły oraz dużą uważność na potrzeby uczniów udało się osiągnąć zamierzone cele dydaktyczne i wychowawcze. Obserwujący zajęcia nauczyciele byli pod ogromnym wrażeniem przeprowadzonych zajęć.
W dalszej części konferencji uczestnicy mieli możliwość zapoznać się z Koncepcją Halliwick oraz Watsu wykorzystywaną w terapii osób z dysfunkcjami neurorozwojowymi i ruchowymi. Prezentacji tych koncepcji dokonał pan Jacek Gregorczuk – certyfikowany terapeuta obu metod, nauczyciel Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Białymstoku. Na zaprezentowanym filmiku mieliśmy możliwość zobaczyć efekty pracy tymi metodami z naszymi uczniami i podopiecznymi Fundacji HIPOKAMP.
Dziękujemy serdecznie prowadzącym zajęcia z uczniami pani Annie Minkiewicz, pani Krystynie Rapiej i panu Jackowi Gregorczukowi za szerzenie wśród nauczycieli szkół ogólnodostępnych ciekawych i inspirujących metod pracy z uczniami ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi. A wszystkim uczestnikom dziękujemy za udział w konferencji i chęć poszerzania swojej wiedzy i warsztatu pracy.
W dniu 3 kwietnia 2023 r. (poniedziałek) w naszej szkole odbyła się akcja „Niebieski Dzień w Elektryku” w ramach Światowego Dnia Świadomości Autyzmu. Celem akcji było podnoszenie świadomości społeczeństwa o osobach autystycznych.
Tego dnia społeczność szkolna na znak solidarności z osobami z ASD została poproszona o założenie garderoby lub posiadanie jakiegoś elementu w kolorze niebieskim. Na holu głównym przy auli szkolnej na przygotowanej ściance chętne osoby mogły przykleić przygotowane m.in. niebieskie dłonie, niebiskie wstążki, czy serduszka oraz dopisać hasła dotyczące akceptacji, zrozumienia, wsparcia. O godzinie 11.30 (na długiej przerwie) przy auli szkolnej chętne osoby wykonały wspólne zdjęcie.
Wychowawcy za pośrednictwem dziennika elektronicznego otrzymali tytuły filmów w tematyce autyzmu, które mogli zaprezentować uczniom podczas zajęć z wychowawcą.
Za organizację działań odpowiedzialna była p. Emilia Łapińska, koordynator ds. edukacji włączającej i współpracy ze SCWEW, współorganizatorem akcji był Samorząd Uczniowski z opiekunami p. Anetą Wołejko i p. Tomaszem Zdanowiczem oraz p. Agnieszka Packiewicz i p. Marlena Wojtkowska – pedagog szkolny.
W dniu 9 maja 2023 roku odbyło się spotkanie informacyjno – konsultacyjne w trybie online. Dotyczyło Modelu Funkcjonowania Centrów Wspierających Edukację Włączającą. Zostało zorganizowane przez Ośrodek Rozwoju Edukacji dla województwa podlaskiego. Moderatorem spotkania była p. Anna Rutowska oraz p. Jolanta Nawrocka.
Rangę spotkaniu nadały wystąpienia Pani Minister Marzeny Machałek – Sekretarza Stanu, Pełnomocnika Rządu do spraw wspierania wychowawczej funkcji szkoły i placówki, edukacji włączającej oraz kształcenia zawodowego oraz przedstawiciela Departamentu Wychowania i Edukacji Włączającej MEiN – Dyrektor Elżbiety Neroj.
Pani Agnieszka Pietryka – kierownik projektu z ramienia ORE z ogromnym przekonaniem mówiła o tworzeniu SCWEW-ów jako systemowego rozwiązania na rzecz wsparcia przedszkoli i szkół ogólnodostępnych. Dyrektor Krzysztof Sochoń reprezentujący Kuratorium Oświaty w Białymstoku oraz Przedstawicielka Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Białystok w swoich wystąpieniach skierowali słowa podziękowania do p. Dyrektor SOSW – Ewy Łupińskiej, p. Grażyny Dattelbaum – lider SCWEW oraz ekspertów i koordynatorów za ogromny wkład pracy na rzecz edukacji włączającej, za podjęcie się tak ważnego zadania. Podkreślali wielokrotnie jak ważną rolę pełni SCWEW udzielając wsparcia placówkom ogólnodostępnym.
W dalszej części spotkania głos przekazano członkom SCWEW. Pani Czesława Kozłowska przedstawiła zasady działania Ośrodka Wsparcia i Testów oraz wypożyczalni SCWEW, p. Lider Grażyna Dattelbaum opowiadała o zasobach kadrowych i lokalowych SCWEW o działaniach prowadzonych w ramach wsparcia przedszkoli i szkół ogólnodostępnych, o blaskach i cieniach tworzenia SCWEW oraz wielu innych działaniach. Natomiast pani Joanna Hryń podzieliła się swoimi przemyśleniami i doświadczeniami jakie nabyła pełniąc funkcję eksperta ds. informacji i ewaluacji. Omówiła proces planowania i prowadzenia ewaluacji na poziomie SCWEW-u. Przedstawiła wyniki prowadzonej ewaluacji oraz płynące z nich wnioski. Spotkanie cieszyło się ogromnym zainteresowaniem. Uczestniczyło w nim niespełna 100 osób. Uczestnicy spotkania uczestniczyli w ankietowaniu oraz sondzie online prowadzonej przez Ośrodek Rozwoju Edukacji.
W dniu 3 kwietnia 2023 roku w Przedszkolu Samorządowym nr 10 w ramach obchodów Światowego Dnia Świadomości Autyzmu przeprowadzono kampanię której celem było podniesienie wiedzy na temat tego zaburzenia. W akcie solidarności z osobami z autyzmem, dzieci i nauczycielki ubrały się na niebiesko a sale przedszkolne przystrojone zostały niebieskimi dekoracjami.
Zgodnie z hasłem przewodnim, dzieci młodsze obejrzały film „Jaś i niebieskie motyle”, który przedstawił codzienność chłopca dotkniętego autyzmem. Starszaki wysłuchały książki J. M. Chmielewskiej ,,Czarodziejka’’. Następnie w każdej grupie odbyły się pogadanki i warsztaty nawiązujące do zaburzeń sensorycznych, z którymi borykają się osoby ze spektrum. Aby dzieci mogły łatwiej zrozumieć, jak czuje się dziecko z autyzmem, nauczycielki zorganizowały wiele różnych zabaw i ćwiczeń np. „Zaburzone zmysły – jak funkcjonują?”, „Spacer po ścieżce sensorycznej” czy „Zaczarowany worek”. Nie zabrakło też zabaw muzyczno-ruchowych takich jak „Dwóm tańczyć się zachciało” czy „Taniec z niebieskimi balonami”.
Dzieci wspólnie układały też puzzle ,,Niebieskie motyle’’, a na koniec każda grupa wykonała pracę plastyczną. Dzieci malowały farbami niebieskie motyle, bądź odbijały swoje dłonie pomalowane na niebiesko na kartkach papieru. Ze wszystkich prac dzieci została zorganizowana wystawa oraz wykonane zdjęcia i zamieszczone na stronie internetowej przedszkola.
W dniu 20 kwietnia 2023 roku odbyła się konferencja podsumowująca dwuletnią działalność Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą w Białymstoku pn. „O oswajaniu inkluzji w rzeczywistości szkolnej – doświadczenia SCWEW”. Zorganizowana została w VII Liceum Ogólnokształcącym im. Nauczycieli Tajnego Nauczania w Białymstoku. Konferencja miała na celu ukazanie efektów działań realizowanych od lipca 2021 roku w placówkach oświatowych w Białymstoku w ramach projektu „Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)” realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój ,,Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji”, na którego dofinansowanie uzyskało Miasto Białystok, a realizatorem został Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Waldemara Kikolskiego w Białymstoku.
Spotkanie rozpoczęła p. Ewa Łupińska – Dyrektor Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego im. Waldemara Kikolskiego w Białymstoku. W swoim wystąpieniu podkreśliła jak ważną rolę pełni SCWEW wspierając przedszkola i szkoły ogólnodostępne w pracy z dziećmi/uczniami o zróżnicowanych potrzebach. Pani Dyrektor wspomniała również o innych przedsięwzięciach realizowanych przez SOSW, między innymi o Ośrodku Wsparcia i Testów (OWiT) oraz Ośrodku Koordynacyjno – Rehabilitacyjno – Opiekuńczym (OKRO) funkcjonującym w oparciu o rządowy program „Za życiem”. Przybyłych gości powitała Grażyna Dattelbaum, Lider SCWEW wraz z prowadzącą konferencję Kingą Natusiewicz, ekspertką ds. technologii wspomagających.
W zacnym gronie gości znaleźli się przedstawiciele Kuratorium Oświaty w Białymstoku, Ośrodka Rozwoju Edukacji, Departamentu Edukacji Urzędu Miasta Białystok, instytucji wspierających tj. poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, organizacji pozarządowych – Polskiego Związku Niewidomych, Podlaskiego Stowarzyszenia Sportowego Osób Niepełnosprawnych „START” oraz dyrektorzy i nauczyciele białostockich placówek oświatowych.
Jako pierwsza głos zabrała p. Jolanta Nawrocka, która odczytała list Dyrektora Ośrodka Rozwoju i Edukacji. W imieniu Ministra Edukacji Przemysława Czarnka oraz własnym przemawiała Wicekurator Oświaty – Barbara Buraczewska. W swoim wystąpieniu mówiła o działaniach prowadzonych przez SCWEW, o licznych i różnorodnych formach wsparcia udzielanych przedszkolom i szkołom oraz o widocznych efektach tych działań. Podkreśliła, iż SCWEW Białystok jako jeden z nielicznych w Polsce objął wsparciem 10 placówek oświatowych, wśród których znalazły się przedszkola, szkoły podstawowe i ponadpodstawowe. Wyraziła podziękowania członkom zespołu SCWEW. Szczególne słowa podziękowania skierowała do koordynatorów ds. edukacji włączającej z przedszkoli i szkół ogólnodostępnych. Z kolei przedstawicielka Departamentu Edukacji – Dorota Toporkiewicz odczytała list Zastępcy Prezydenta Miasta Białegostoku Rafała Rudnickiego, w którym skierował do członków zespołu SCWEW słowa uznania i podziękowanie za pracę na rzecz edukacji włączającej.
Po wystąpieniach okolicznościowych nadszedł czas na część merytoryczną. Pierwszym prelegentem, z jakże ważnym głosem, była pani Anna Drabarz – doktor nauk prawnych, pełnomocnik Dziekana ds. Niepełnosprawności Uniwersytetu w Białymstoku, doradca ds. dostępności Politechniki Białostockiej, członkini Zarządu Europejskiego oraz Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami, która odwołując się do swoich osobistych doświadczeń i przeżyć mówiła o szansach i zagrożeniach edukacji dzieci i młodzieży w systemie inkluzji. W swojej wypowiedzi wielokrotnie podkreślała jak ważną rolę pełni SCWEW udzielając wsparcia nauczycielom w placówkach ogólnodostępnych w zakresie pracy z uczniami o zróżnicowanych potrzebach. W działalności prowadzonej przez SCWEW-y upatruje ona szansę na rozwój edukacji inkluzyjnej.
Kolejnym mówcą była Grażyna Dattelbaum – Lider SCWEW, wicedyrektor ds. wychowania w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym im. Waldemara Kikolskiego w Białymstoku. Lider SCWEW omówiła wybrane aspekty udzielanego wsparcia działania białostockiego SCWEW prowadzone na przestrzeni dwóch lat. Wspomniała o blaskach i cieniach podejmowanych działań. Udzielając odpowiedzi na pytanie „dlaczego my?”, wyjaśniła zebranym jakimi zasobami dysponuje Ośrodek, zarówno w aspekcie kadrowym – w czym się specjalizujemy, w czym możemy wspierać inne placówki, jak też i materialnym (lokalowym). Współpraca zespołu SCWEW z przedszkolami i szkołami ogólnodostępnymi polega m.in. na pomocy w rozpoznawaniu potrzeb i możliwości uczniów, doborze efektywnych metod pracy i środków dydaktycznych, pomocy w opracowywaniu i realizowaniu programu wczesnego wspomagania rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem działań wspomagających rodzinę dziecka, pomocy w ocenie potrzeby i w doborze spersonalizowanego sprzętu, urządzenia lub materiałów dydaktycznych, przeprowadzeniu konferencji, prowadzeniu lekcji otwartych, konsultacji, obserwacji wspierających, czy upowszechnianiu informacji o edukacji włączającej.
Następną przemawiającą była pani Joanna Hryń, ekspert ds. informacji i ewaluacji. Mówiła o roli jaką w optymalizacji działań prowadzonych przez doradców i ekspertów SCWEW w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych pełni ewaluacja. Systematyczność prowadzonych badań i analiza wyników pozwoliły członkom zespołu SCWEW wprowadzać potrzebne zmiany w działaniu, po to by w optymalnym stopniu wspierać placówki, które zostały objęte wsparciem. Szczere odpowiedzi udzielane przez respondentów były dla ekspertów bardzo ważną informacją zwrotną czy podejmowane działania idą w dobrym kierunku, czy też należy je modyfikować. Pani Joanna przedstawiła wyniki prowadzonej w trakcie Pilotażu ewaluacji działań, które pokazują, jak zmienia się postrzeganie idei edukacji włączającej przez nauczycieli i inne grupy respondentów. Podkreśliła szczególnie te wyniki badań, które wskazują, iż nastąpił przyrost wiedzy, kompetencji i umiejętności wśród uczestników badań. Analiza uzyskanych danych wskazuje na tendencję do zmiany postaw wobec inkluzji, co jest dobrą prognozą dla upowszechniania edukacji wysokiej jakości. Pani Joanna zaznaczyła, że nadal istnieje wiele obaw związanych z edukacją włączającą.
SCWEW i OWiT – razem czy osobno? To zagadnienie uczestnikom konferencji przybliżyła Czesława Kozłowska – specjalista ds. merytorycznych SCWEW i koordynator OWiT. Pani Czesława mówiła o wymiernych korzyściach dla osób, które korzystają z zasobów wypożyczalni. Wyjaśniła: kto, kiedy i na jaki czas może wypożyczyć sprzęt. Podkreśliła różnorodność nowoczesnego sprzętu, którym dysponują wypożyczalnie. Objaśniła na jakich zasadach i w jaki sposób można przetestować sprzęt, który może ułatwić codzienne funkcjonowanie osób z różnymi niepełnosprawnościami. Na koniec zaapelowała do zebranych o rozpowszechnianie informacji o działalności wypożyczalni i zachęcaniu do korzystania z udogodnień, jakie oferują.
Pani Agnieszka Pietryka – kierownik projektu dotyczącego opracowania modelu funkcjonowania SCWEW oraz projektu wdrożeniowego „Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą” mówiła o procesie planowanych zmian systemowych stanowiących drogę do edukacji dla wszystkich. Przekazała najważniejsze informacje, również statystyki dotyczące realizacji działań prowadzonych przez 23 SCWEWy, które biorą udział w Pilotażu.
W drugiej części spotkania konsultanci merytoryczni Ośrodka Wsparcia i Testów – p. Anna Rakowicz-Sadkowska i p. Andrzej Cwaliński zaprezentowali wybrane nowoczesne urządzenia, między innymi powiększalnik elektroniczny, urządzenie sterowane wzrokiem – C-Eye, program do komunikacji AAC „MÓWik”, które mogą wspomóc w codziennym funkcjonowaniu osoby z różnymi niepełnosprawnościami. Prezentacja wzbudziła zainteresowanie uczestników, co potwierdzały pytania płynące z sali.
Wystąpienie kolejnej prelegentki Agnieszki Kluszczyńskiej – trenera oświatowego i coacha, merytorycznie wzbogaciło konferencję. Pani Agnieszka opowiadała o potrzebie tworzenia tekstów łatwych do czytania i zrozumienia (ETR) w szkole ogólnodostępnej.
W dalszej części konferencji Pani Anna Gawryluk – ekspert ds. sieci współpracy i samokształcenia przedstawiła tematykę oraz cel organizowanych spotkań sieci. Spotkania te służyły nawiązaniu kontaktów i wzajemnemu wspieraniu się w sferze zawodowej, wymianie doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie pracy z uczniami ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi, współpracy z rodzicami, podniesieniu kompetencji w zakresie pracy z uczniami z SPE i współpracy z rodzicami. Pani Anna opowiadała też o innych, dodatkowych działaniach realizowanych przez SCWEW. Wśród tych działań były kampanie społeczne oraz nagrany spot „Jestem inny, ale nie gorszy”, wizyty studyjne organizowane na terenie Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego dla pracowników Poradni Psychologiczno – Pedagogicznych, grupy naukowców z Mongolii, konferencje metodyczne, na których prezentowano różnorodne metody pracy, zajęcia modelowe i wiele innych.
Ostatnim punktem konferencji była dyskusja moderowana. Uczestniczyli w niej: uczennica z dysfunkcją narządu wzroku ze szkoły ponadpodstawowej, nauczycielka przedmiotów zawodowych, dyrektorka poradni psychologiczno-pedagogicznej, dyrektorka przedszkola objętego wsparciem SCWEW, wiceprezes organizacji pozarządowej będącej instytucją wspierającą SCWEW oraz doktorant z niepełnosprawnością ruchową.
Edukacja włączająca to podejście, które umożliwia wszystkim uczniom niezależnie od ich zdolności, umiejętności czy pochodzenia pełne uczestnictwo w procesie edukacyjnym. Dzięki edukacji włączającej szkoły stają się miejscami, w których każdy może się rozwijać i zdobywać wiedzę bez względu na potencjalne bariery. Słowa uznania i podziękowania za naszą pracę, płynące z ust tak ważnych osobistości, jakie usłyszeliśmy podczas konferencji, przyjęliśmy z nieskrywaną radością. Po dwóch latach tej trudnej pracy odczuwamy satysfakcję z udziału w tworzeniu środowiska inkluzyjnego.
Składamy serdeczne podziękowania prelegentom, gościom jak również wszystkim osobom zaangażowanym w organizację konferencji.
Opracowanie: Joanna Hryń – ekspert SCWEW ds. informacji i ewaluacji
W dniu 29 marca 2023 roku w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym, będącym siedzibą SCWEW Białystok odbyła się wizyta studyjna. Uczestniczyli w niej pracownicy Poradni Psychologiczno – Pedagogicznych z Białegostoku oraz liczna delegacja naukowców z Mongolii, którzy – w ramach realizacji projektu Erasmus plus MELINC („Training teachers for inclusion in Mongolia”) – odwiedzili Uniwersytet w Białymstoku oraz wybrane placówki oświatowe. Celem wizyty było zgłębienie wiedzy i umiejętności w zakresie kształcenia nauczycieli do edukacji włączającej. Uczestników spotkania powitała Pani Dyrektor Ewa Łupińska. Nad całością spotkania czuwała Pani Lider SCWEW Grażyna Dattelbaum.
Uczestnicy spotkania zostali zapoznani z działalnością SCWEW przez Panią Annę Gawryluk oraz z działalnością OWIT przez Panią Ewę Rosińską. Zaprezentowane zostało wykorzystanie specjalistycznego sprzętu (Cyber-Oko, Mówik, powiększalnik elektroniczny) będącego na stanie wypożyczalni, przeznaczonego dla osób niewidomych i niedowidzących, niesłyszących oraz mających problemy z komunikacją. Ze sprzętu mogą korzystać zarówno uczniowie jak i dorosłe osoby z niepełnosprawnością. Chętni mogli przetestować sprzęt.
Kolejnym punktem spotkania był spacer edukacyjny, podczas którego pracownicy SOSW demonstrowali metody pracy, między innymi: metodę Hallwick (zajęcia w wodzie) – Jacek Gregorczuk, terapię integracji sensorycznej – Marta Sulewska, EEG Biofeedback – Agnieszka Szczygła oraz zajęcia na Sali Doświadczania Świata – Joanna Hryń.
Liderka projektu Erasmus+ prof. Gracienne Lauwers z Vrije Universiteit Brussel z Belgii oraz naukowcy z Mongolii byli pod ogromnym wrażeniem tego co usłyszeli i zobaczyli podczas spotkania. Również wiele ciepłych słów usłyszeliśmy na koniec spotkania od pracowników PPP. Wizytę studyjną uważamy za udaną.
Z okazji „Dnia kolorowej skarpetki” w Przedszkolu Samorządowym nr 10, w każdej grupie zostały przeprowadzone zajęcia edukacyjne na temat dzieci z Zespołem Downa. Podczas zajęć dzieci młodsze obejrzały film edukacyjny ,,Dzień kolorowej skarpetki’’, starszaki słuchały książki czytanej przez nauczyciela „Mój młodszy brat”, bawiły się w zabawy z wykorzystaniem chusty animacyjnej. Następnie nauczycielki przeprowadziły rozmowę celem której, było uświadomienie, iż 21 marca nosimy kolorowe skarpetki na znak solidarności i zwrócenia szczególnej uwagi na osoby z dodatkowym chromosomem. Na koniec dzieci wykonały pracę plastyczną – kolorowe skarpetki. Zdjęcia oraz informacja na temat dzieci z Zespołem Downa została umieszczona na stronie internetowej przedszkola oraz na grupach Facebookowych.
W dniu 11 marca 2023 r. w ramach realizowanego przedsięwzięcia grantowego pod nazwą „Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)” uczniowie-koszykarze Zespołu Szkół Elektrycznych w Białymstoku pod opieką pani Emilii Łapińskiej (trenera reprezentacji koszykarzy ZSE) wzięli udział w treningu koszykówki na wózkach drużyny START Białystok. Podczas treningu uczestnicy dowiedzieli się o przepisach gry, o wózkach, na których poruszają się zawodnicy, poznali ćwiczenia (rozgrzewka, ćwiczenia bez piłek i z piłkami), mogli zobaczyć jak wygląda gra, ale sami także uczestniczyli w ćwiczeniach i grze.
Działanie miało na celu przede wszystkim kształtowanie świadomości społecznej na temat osób niepełnosprawnych, promowanie pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych, ich potencjału i wkładu w życie społeczne, walkę ze stereotypami uprzedzeniami wobec osób niepełnosprawnych.
Realizacja przedsięwzięcia była możliwa dzięki panu Marcinowi Brzeskiemu, trenerowi koszykarzy na wózkach drużyny START Białystok.
